43.5018119, -7.9397907

Recemel (Santa María)

Sitúase nun cruzamento a 1km da capela de San Antonio de Padua, A Toca, desde a cal se toma o acceso máis directo, para chegar a unha encrucillada entre os lugares da Lameira e Os Casás. Responde, por tanto, a unha funcionalidade que data da orixe dos tempos, consistente en sacralizar aqueles camiños que unían os lugares con maior carga simbólica como culto ás divindades nas vías e as súas interseccións. Tratábase de cultos pagáns, ás veces cargados de supersticións, que se mantiveron durante a romanización e cuxa maxia e temerosidad ao descoñecido non foi capaz de desterrar a cristianización.

É unha obra realmente curiosa. Aínda que a dispar e pouco harmónica escala dos seus elementos faina estraña, ten detalles de gran fermosura. Parte dunha ampla base de cachotería granítica na que se fai moi evidente a falta de homoxeneidade nos seus materiais e a aspereza da súa unión. Sobre ela sitúase un gran bloque granítico de traza tronco-rectangular que soporta en parte central á cruz columnada. Esta contrasta moito coa citada base debido a que está realizada en pedra de toelo (serpentinita), de tons variables entre o gris, o branco e o avermellado que desigualmente distribuídos, resolven un xaspeado e veado heteroxéneo. A columna e a cruz fúndense sen capitel dando lugar a un elemento con aparencia de atoparse acurtado. O terzo inferior do conxunto é cadrado, mentres o resto é claramente octogonal, presentando a cruz extremos florenzados con botón central amplo e saínte. As figuras son de curta talla. O Cristo, ao ter a súa cabeza caída cara a un lado deixa ver unha longa melena e o pano entrelazado. Sobre el, a cruz presenta unha cartela que excede o seu ancho pero na que non se observa ningunha inscrición. A Virxe é de granito, atópase en actitude orante e leva o habitual tocado de manto asociado a unha túnica lisa, aparecendo acaroada á columna e repousando sobre unha peaña apoiada nun ferro. Outra orixinalidade é a súa antiga policromía na cruz e as figuras, pero na actualidade é difícil percibir as tonalidades que, na Virxe, parecen desaparecer por completo.