3.540581, -7.898703

Seixas (Santa María)

Este cruceiro atópase en Latas de Arriba, sendo un dos máis orixinais polo seu contido e tallado. Realizado en 1901 en toelo (serpentinita), presenta unha rechamante diversidade de formas e mensaxes nun conxunto de variada figuración e rotundidade formal. A cruz, grega, é de arestas vivas, contén unha cartela coa tan habitual inscrición INRI e coróase mediante unha potenza con molduras.

Nela móstranse dúas efixies que destacan pola súa recatada dimensión e por esa aspereza formal que caracteriza estas obras de arte popular. O Cristo, de curta talla, presenta unha expresividade cativadora, con face de sufrimento e con longa cabeleira e barba, os brazos extremadamente robustos e grandes as mans, mentres as súas pernas cruzadas nos nocellos, de perfil moi anguloso, serven para anunciar unha extremada delgadeza por medio da marcada osamenta. A Virxe que aparece no lado oposto é a das Angustias, de rostro sereno, con actitude orante e de recollemento, acaroada á cruz cos seus pés levitando, sen peaña visible que a sosteña, dándolle así especial papel á espada cravada na parte esquerda do seu peito. Está tocada por un manto e a súa túnica, de pregues verticais, non lle cobre os pés. O capitel, que dá continuidade á columna e finaliza en amplas molduras, vese decorado mediante uns relevos de cabezas con orlas vexetais e, na parte baixa, falsos capiteis. A columna é forte, octogonal no seu tramo central e cadrada nos seus extremos, con transicións a base de biseis en punta de frecha que se inverten entre a parte alta e a baixa. Mostra na cara do Cristo a escaleira como símbolo da Paixón, completando a variada figuración temática que respecto diso abunda no prismático pedestal. Neste pódense buscar e atopar relevos de cordeiro, a caveira coas mornas, a lanza, a cruz, as tenaces, o martelo e os cravos.